KİTAP OKURKEN ODAKLANAMAMAK

Günümüz dünyasının en önemli problemlerinden birisi kitap okurken odaklanamamak. Odaklanamıyoruz ve bu sebeple kitap okumak da gittikçe zorlaşıyor. Kitap okumadıkça günlük hayatımızda kullandığımız kelimelerin sayısı gittikçe azalıyor. Bu sebeple de kendimizi ifade etmede zorluk çekmeye başlıyor olabiliriz. İnsanların kitap okumaktan zevk alamamasının da temel sebeplerinden bir tanesi odaklanamamak. Peki daha önce bu sorunu çözmek için bir şey yapmayı denedik mi? Cevabınız ne olursa olsun lütfen bu yazıyı okuyun!

Kitap okurken odaklanamama sorununu çözmek için önce bu duruma sebep olan etkenleri ortadan kaldırmak gerekir. Haydi hep birlikte bunu inceleyelim.

Sağlıklı ve Düzenli Beslenme-Spor-Uyku

İnsanın yaşamını sürdürebilmek için edinmesi gereken çeşitli ihtiyaçları vardır. Beslenme ve uyku bu ihtiyaçların en başında gelenlerindendir. Ancak beslenme ve uyku düzenli değil ise insan hayatında sağlık sorunları baş göstermeye başlayabilir. Sağlığımızı korumak; psikolojik olarak zinde olmamızı sağlar. Zinde bir insan yaptığı işe daha iyi odaklanabilir. Örneğin kitap okurken okuduklarını daha iyi anlayabilir. Bu sebeple öncelikle uyku düzenimizi oluşturmamız ve beslenmemize özen göstermemiz gerekmektedir. Yeterince alınan uyku ve sağlıklı yiyeceklerle yapılan kahvaltı sonrası kendinizi daha iyi hissedeceksiniz. Mantıklı düşünebilecek ve doğru kararlar verebileceksiniz. Doğru kararlar verebilmek için odaklanabilmek gerekir. Odaklanmayı başarabilmek için ise bir diğer gerekli etken spor yapmaktır. “Sağlam kafa, sağlam vücutta bulunur.” sözü çok doğrudur. 

Düzenli beslenen, düzenli uyuyan, spor yapan bir insanın okuma ve okuduklarını anlama becerileri inanılmaz bir şekilde gelişir. Bunun yanı sıra düzenli spor, uyku ve beslenme; hızlı öğrenmeyi tetikler ve öğrendiklerimizin akılda kalıcı olmasını sağlar.

Okuma Ortamı

Kitap okurken odaklanabilmek için dikkatimizin kolay kolay dağılmayacağı yerleri tercih etmeliyiz. Okuma yaptığımız ortamın ısısının çok yüksek ya da çok düşük olması kitap okurken odaklanamamamıza sebep olur. Sıcak olan ortamlarda uykumuz gelir, soğuk ortamlarda ise üşümekten okuduklarımıza odaklanamayız.

Okuma yapacağımız ortamda tablet, bilgisayar, telefon gibi teknolojik cihazların kapalı-sessiz olması, aynı zamanda bu cihazların gözümüzün önünde bulunmaması okuduklarımıza daha iyi odaklanmamızı sağlayacaktır.

Okuduğumuz odanın havalandırılmış ve toplu olması okuduklarımızdan alabileceğimiz verimi artıracaktır.

Okuma hızı

Kitap okurken okuma hızımızı iyi ayarlamamız okuduklarımıza odaklanma seviyemizi artırır. İnsanların genelde okuduklarına odaklanamamasının sebebi yavaş okumadır. Yavaş okuduğunuz zaman dikkatimizi satırlara veremeyiz. Sürekli olarak aklımıza gelen fikirler ve sorularla meşgul oluruz. (Akşam ne yemek yesem? Yarın nereye gitsem? Acaba arkadaşım söylediklerinde haklı mıydı?) Bunun sebebi yavaş okuduğumuz zaman beynimizin düşünce bölümleri oluşturmasıdır. Her bölümde farklı bir şeyi düşünürüz ve bir türlü okuduklarımıza kendimizi veremeyiz. Çünkü beynimiz çok hızlıdır ve kelimelerin yavaş yavaş kendisine ulaşmasından rahatsızlık duyar, sıkılır ve düşüncelere dalar. Hızlı okuduğumuz zaman ise beynimiz okuduklarımıza en yüksek seviyede odaklanabilir. Bunun sebebi zihnimize başka bir şey düşünecek zamanı tanımamış olmamızdır. İlkokuldan beri okuyorsunuz; okuma konusunda yılların tecrübesine sahipsiniz ancak yavaş okuduğunuz için okuduklarınıza odaklanamıyorsunuz. 

Bir an önce hızlı okumayı öğrenin!

Hızlı Okuma; dikkatinizi artırır, kitap okurken odaklanamama probleminizi en aza indirir. Hızlı öğrenmenizi sağlar ve öğrendiklerinizin akılda kalma süresini uzatır. Aynı zamanda okumanız gereken eseri normalden çok daha kısa bir sürede bitirmenizi sağlar. 

Süper gücünüzün Hızlı Okuma olmasını sağlayın!

Okuma Tekrarı

Okuduğunuz cümleleri anlamadığınız zaman tekrar mı okuyorsunuz? Bu durum kötü bir alışkanlık kazanmanıza sebep olabilir. 

“Tek seferde okuyup anlayamama alışkanlığı”

Herhangi bir metni okurken bazı cümleleri tek okuyuşta anlamıyor olabiliriz. Bu durum bir süre sonra bizde bir alışkanlık haline gelir. Bazen bir soruyu defalarca okumamıza rağmen bir türlü anlayamayız. Bu sorunu çözebilmek için kendimizi okuduklarımızın önemli olduğuna ikna etmeliyiz. Bilinçli bir okuyucu okuduğu metne harcadığı zamanı iyi değerlendirmelidir. O metni neden okuduğunu ve okuduklarından ne gibi kazanımlar elde edeceğini kendine hatırlatmalıdır. Bu adımları uyguladıktan sonra günlük okuma egzersizleri yapılabilir. Egzersizler sırasında cümleleri tek seferde okuyup anlamak gerekir. Anlamadığınız cümleleri tekrar okumaktan vazgeçin. Bu şekilde zihninizi terbiye edebilirsiniz. Bir süre sonra tek seferde okuyup anlama alışkanlığı kazandığınızı fark edeceksiniz. Çünkü zihniniz tek kurşununuz olduğunu artık biliyor ve attığınızı vurmak zorundasınız.

Odaklanma Hakkında Bazı Öneriler

Çalışma masasında kitap okumak zihnimizi aktif tutar.

Kitap okurken uzanmamalıyız. Uzanarak kitap okumak uykumuzun gelmesine sebep olur. Bu sebeple ne zaman bir şeyler okumaya başlasak uykumuz gelmeye başlar ve okuduklarımıza odaklanamayız. Bu sebeple bir masanın başında kitap okumalıyız. Bu şekilde okuma sırasında zihnimiz daha aktif kalacaktır.

Uygun okuma zamanımızı bulmamız okuduklarımıza daha iyi odaklanmamız için önemlidir. Her insanın gün içerisinde daha aktif olduğu bir zaman vardır. Birçok insan sabah erken saatlerde daha aktif olur. Gün içerisinde en aktif olduğunuz zamanı keşfedin. Bu şekilde daha iyi odaklanabilirsiniz.

Okumaya başlamadan önce zihninizi boşaltmaya çalışın. Özellikle negatif olan düşüncelerden arınmalısınız. Örneğin; bir sınava gireceksiniz. Sınava girmenize 5 dakika kala ayaklarınızı sürekli hareket ettirmeye, tırnaklarınızı yemeye başlıyorsunuz. Ya da içiniz içinizi yiyor. Kafanızda “Acaba soruları cevaplayabilecek miyim? Ya düşük not alırsam” gibi düşünceler dolaşıyor. Bunu yapmak size bir şey kazandırmayacak. 

İçinizi ferah tutmalısınız

  Cevabını bildiğiniz soruları yanıtlayacaksınız. Cevabını bilmediğiniz sorulara ise soğukkanlı bir şekilde, mantığınızı yürüterek doğru cevaplar vermeye çalışmalısınız. Eğer stresli olursanız sağlıklı düşünemezsiniz ve odaklanamazsınız.

Ön yargılarınızdan sıyrılın!

Bazılarımız kitap okumaya karşı ön yargılı olabilir. Öncelikle bu ön yargının sebebini bulmak gerekiyor. Örneğin; bu zamana kadar hiç kitap okumadınız. Ve bir arkadaşınız size kitap önerisinde bulundu. Okuduğunuz kitap hoşunuza gitmedi. Buradan muhtemelen kitap okumanın keyifli olmadığı düşüncesine vardınız. Kitap okumayı sevmediğinizi söylüyorsunuz. Ancak kaçırdığınız bir şey var.

Belki de şu ana kadar okuduğunuz kitaplar zevkinize uygun değildi.

Bu sebeple kitaplarla yıldızınız barışmamış olabilir. Sevebileceğiniz, ilgi alanlarınıza uygun bir kitap arayışına geçin. Mesela sevdiğiniz filmlerin konusuna benzer kitaplar tercih edin. Bu şekilde ön yargılarınızdan sıyrılabilirsiniz. Aynı zamanda daha fazla kitap okuma pratiği yaptığınız için odaklanma kabiliyetinizin de arttığını hissedeceksiniz.

Okuma sırasında metne odaklanabilmek için başka bir şeyle ilgilenmemelisiniz. Düşüncelere daldığınızı fark ederseniz derin bir nefes alın ve okumaya yeni başlıyormuş gibi işe koyulun.

Kararlı olun. Bir kitaba başladıktan sonra, bir testi çözmeye başladıktan sonra; başladığınız işi bitirme konusunda inatçı ve disiplinli olmak gerekir. Bu durum kendinize duyduğunuz güveni de artıracaktır. 

ANIL KUŞDAN

Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni