1.Sınıf Hızlı Okuma Metinlerinin Çocuk Üzerindeki Etkileri

Bildiğiniz üzere bol bol kitap okumak, okumanın gelişmesi için önemlidir. Kitaplar kelime kumbaramız atabileceğimiz birçok sözcük içerir. Bol bol kitap okuyan bir öğrencinin kelime dağarcığı zenginleşir, görme alanı genişler, geçişleri henüz okumayı bitirmeden zihninde tamamlamasını sağlar. Peki her kitabı okumak aynı etkiyi oluşturur mu? ‘’Oluşturmaz!’’ desem bana katılırsınız diye düşünüyorum. Okumayı geliştirmek, hızlandırmak için bol bol kitap okumalı ve okuduğumuz kitabın da nitelikli bir kitap, amacına uygun, okumayı hızlandırabilecek ve yukarıda bahsettiğim gelişmeleri sağlayacak nitelikte olmalıdır. Gelin bu yazımızda 1. Sınıf öğrencileri için hızlı okuma metinlerinin çocuğun üzerindeki etkilerinden bahsedelim.

1. Sınıf Öğrencileri için Hızlı Okuma Metinlerinin Önemi

Her sınıf düzeyinde okumanın ne kadar önemli olduğunu bu dönemlerde daha iyi anlar olduk. Peki çocuğumuzun öğretime başladığı ilk yıllarda hızlı okuma beceresini kazanmasını nasıl sağlayacağız? Bunu İlkokul Hızlı Okuma Kursu bulup çocuğun eğitim almasını sağlayarak geliştirebilirken bol bol kitap okutarak da akıcı okumasını ve akabinde hızlı okumasını geliştirebiliriz. Bunun için okuttuğumuz kitap veya başlangıçta metinlerin özenle hazırlanmış ve belli kriterlere sahip olması gerekir. O zaman şöyle bir soru sormanın sanırım tam zamanı: Hızlı Okuma Metinleri nasıl olmalı? Hızlı Okuma Metinlerinin önemi nedir?
1. Sınıf kademesinde okuma hızını arttırmak için genellikle piramit metinler kullanırız. Bu metinlerin özelliği çocuğun zihninde cümleyi tamamlamasını, geçişi daha hızlı yapmasını sağlar. Biz çocuğa bu tarz metinler verdiğimiz zaman zihinde tamamlama pratiği yapmış ve çocuğun daha hızlı tamamlamasını ve böylelikle okuma hızının artmasını sağlayabiliriz. Hızlı okuma metinleri özellikle zihinden tamamlama kısmını geliştireceği için başlangıç için çok önemli bir çalışmadır. Hızlı okuma metinlerinde çocuk daha basit ve anlaşılır kelimelerle okuma yapacağı için anlamlandırma daha yüksek olacaktır. Tabi metinleri kademeli olarak değiştirmeli ve çocuğun kelime hazinesini de zenginleştirmeliyiz. Hızlı Okuma metinleri çocuğun gözünü yormayacağı için satır takibi ve geçişleri daha basit yapmasına olanak tanıdığı için göz kaslarını daha hızlı ve nitelikli geliştirecektir. Bu sebeple Hızlı Okuma Metinleri kesinle okunması, üstüne durulması gereken önemli bir çalışmadır.

Çocuklarda Okuma Hızını Arttırmanı Yolları

Her ebeveyn çocuğunun hızlı okumasın ve anlayarak okumasını ister. Hızlı ve anlayarak okumak çocuğun özgüvenini de geliştireceği için akademik başarısını da doğrudan etkileyecektir. O zaman çocuğun hızlı okuması için ne yapmalı? Bunun için https://www.hakeegitim.com sitesindeki yazıları okuyabilir, oradan da birçok bilgiye sahip olabilirsiniz. Eğitimler hakkında bilgi alabilirsiniz. Şimdi ise ebeveyn olarak çocuğun hızlı okumasını sağlayabilmek için uygulayabileceğiniz bazı çalışma önerileri sunacağım sizlere.

Hızlı okumak sistemli bir şekilde akıcı okumaktır aslında. Akıcı okumakla ilgili www.hakeegitim.com/akici-okuma-nedir yazısını okuyarak başlamak iyi bir başlangıç olacaktır. Akıcı okumanın ne olduğundan bahsederek başlayabilir. Akıcı Okuma dediğimiz şey, sesli okuma yaparken ses tonumuzu doğru ayarlayabilmek, vurgulamayı doğru ve gerektiği kadar yapmak, kelimeleri doğru bir şekilde tanıma, yani telaffuz etmek, yaş seviyemize uygun bir hızda okuma yapmak ve işlevsel prozodik okumayı yapabilme becerisidir.
Öncelikle çocuğunuza hayatın her alanında rol model olduğunuz gibi akıcı okumanızla da model olun. Bir okuma yaparken çocuğunuza akıcı ve sesli bir şekilde okuyun. Onun sizi dinlemesini sağlayın. Çocuğa ‘’ Hadi odana git şunu oku. ‘’ veya ‘’ Kitabını okudun mu? ‘’ demekten bahsetmiyorum. Ona model olun hatta daha da ileri gidin onun okuma arkadaşı olun. Siz okurken çocuğunuz nerelerde durakladığınızı, ses tonu seviyenizi, vurgularınızı, tonlamalarınızı hissettin ve fark etsin. Bildiğiniz üzere küçük yaş grupları için söylenenden ziyade uygulanan, yapılanlar daha dikkat çekicidir. Sizi örnek almalıdır.
Bir metni birden fazla okusun, ziyanı yok! Akıcı okuyana kadar metni tekrar ettirin. Öğrenci metni sesli okurken mutlaka onu dinleyin. Öğrencinin hatalı okuduğu bir kelime varsa bunu gösterin ve düzeltmesini sağlayın.
Birlikte okuyun. Evet evet birlikte, aynı anda okumaktan bahsediyorum. Çocuğunuzdan daha iyi okuyan biriyle eşli okuma yaptırın. Aynı anda sesli okumaya başlayın, tekrarlar yapılmalıysa birlikte yapın. Burada kitabı ya da okuma yapılacak metni çocuğun seçmesine olanak tanıyın. Tabi okunulacak yazının basit, anlaşılır bir dille yazılmış olmasına dikkat edin. Okuma sonunda mutlaka okumayı anlamlandırın. Metin hakkında yorumlarda bulunun, çıkarımlar yapın, ana fikir ve konuyu irdeleyin, metni gerekir bölün, parçalayın, anlamlandırın. ‘’ En çok hangi bölümü beğendiği / beğenmediği, yazar kendisi olsaydı başlığı ne yapardı veya metnin neresini, nasıl düzeltirdi ‘’ bunları sorabilirsiniz. 1. Sınıf öğrencisi sene sonunda ortalama 1 dakikada 60 kelime okumalıdır.

Hızlı Okuma Metinleriyle Dikkat Gelişimi

Okuma yaparken odaklanmak önemlidir. Okumak dikkat edilmesi gereken bir eylemdir. Hızlı okuma metinlerinin daha anlaşılır ve çocuğun anlamlandıracağı metinler olduğundan bahsetmiştik. Hızlı okuma metinlerinde dikkat gelişimi için hafızalı hızlı okuma metinlerini de kullanabiliriz. Hafızalı Hızlı Okuma metinlerinde;
-Çocuğun seviyesine uygun bir metin, tekerleme veya kısa bir yazı seçilir.

-Metinde kullanılan kelimeler önce yukarıda karışık bir şekilde yazılı olmalı ve çocuk metni okumadan önce tek tek kelimeleri sesli bir şekilde okumalıdır.
-Kelimeleri doğru okuduktan sonra metne geçmeli ve sesli bir şekilde metni okumalıdır.

İlk olarak yukarıdaki kelimeleri okuyan öğrenci aslında metindeki kelimelere aşinalık kazanmış olacaktır. Böylece metni okurken o an yanlış telaffuz etmiş olsa bile hafızası veya az önce okumuş olduğu için edindiği tecrübesi devreye girecek ve o kelimeyi doğru okumasını sağlayacaktır. Hatta metni okurken kelimenin başını veya ilk hecesini gördüğü anda bile kelimeyi otomatik olarak çıkaracaktır. Okurken o farkında olmasa bile dikkatini daha çok verecektir. Ve yukarıda ön belleğine aldığı kelimeleri zihni metinle dikkatle tarayacak ve bulacaktır. Böylelikle bunu zamanla yapınca bu zihinsel eylem tekrarlanacak ve artık her metinde zihin bu dikkatli arama şeklinde metni inceleyecektir. Bu sefer öğrenci kelimelere, kelime sonundaki eklere ve hatta metindeki noktalama işaretlerine daha dikkatli ve hassas bir şekilde yaklaşmayı kazanmış olacaktır.

Kelime Dağarcığının Genişlemesi ve Hızlı Okuma

Hızlı okuyabilmek için kelimeyi olabildiğinde çabuk ve eksiksiz çıkarmalıyız. Bunun sağlayabilmemiz için de kelimeyi tanımamız gereklidir. Ne kadar çok kelime bilirsek metindeki kelimeleri de o hızla telaffuz ederiz. O zaman hızlı okumak bildiğimiz veya öğrendiğimiz kelime sayısı ile doğru orantılıdır diyebiliriz.

Bir çocuk çevresinden, aileden, okuduğu kitaplardan, gördüğü billboardlardan bir çok kelime öğrenir. Kelime hazinesini her geçen gün arttırır. Hani eskiler der ya ‘’ Ne kadar ekmek o kadar köfte. ‘’ diye. Biz de o halde şöyle diyelim ‘’ Ne kadar kelime o kadar hız!’’.
Kelime dağarcığını genişletmek için yapabileceğimiz birçok şey vardır. Bol bol kitap okumak en basit ve akla ilk gelen yöntemdir. Bunun dışında çocuğunuzun bir kelime defteri olsun. Yeni bir kelime öğrendiğinde veya duyduğunda oraya yazsın. Sonra anlamını öğrenip o kelime ile ilgili cümle yazsın. O kelime defterini kendi zevkine göre süslesin, tasarlasın. Bir yerde yeni bir kelime mi gördü/duydu, hemen yazsın defterine. Anlamını size sorsun, sözlükten veya internetten baksın yazsın oraya. Arada bir kelime defterini inceleyin çocuğunuzun. Bakalım hangi kelimeleri öğrendin, diye sorun ona. Defterine yazdığı kelimelerin anlamını sorun, yeni

bir cümle kurmasını isteyin.Atasözleri öğretin mesela çocuğunuza, deyimler öğretin. Anlamlarından bahsedin. Deyimleri çizdirin. Bu onlar için eğlenceli bir etkinlik olacaktır.
Kelimelerin eş anlamlılarını bilmesini sağlayın. Evde uygun nesnelere eş anlamlısını yazıp üstüne yapıştırın. Veya çocuğunuzla sohbet ederken araya bildiği kelimelerin eş anlamlısını serpiştirin. Merak etsin çocuk bu kelime ne demek desin, sizin kurduğunuz cümlenin anlamından kelimenin eş anlamlısını kendisi tahmin etsin. Öğrendiği zaman hemen kelime defterine not alsın. Üstüne basa basa, vurgulaya vurgulaya şunu tekrar yazıyorum. Ne kadar kelime o kadar hızlı okuma!

Hızlı Okumanın Çocukların Okuduğunu Anlama Becerisine Etkisi

Hızlı okuma, özgüven geliştirir demiştik. Hızlı ve doğru okuyan çocuk kelime ve cümlelerde tekrarlama yapmaz. Böylece kafasını karıştıracak tekrarlar okumasını bölmez ve anlamlandırma daha doğru bir şekilde kazanılır. Özgüveni gelişen öğrenci okurken daha sakin ve kararlı okuma yapar. Bu da onun hata oranını azaltır. Aynı zamanda akıcı okuyacağı için cümlenin anlamını bozmaz.

Okuduğunu Anlama etkinliklerini de süreç boyunca sık sık yaptırın. Metin ile ilgili 5N 1K soruları sorun. Metnin haritasını çıkarın. Karakterler, olay, yer ve zaman bunlar hakkında sohbet edin. Yukarıdaki bölümlerde bahsettiğim gibi metin hakkında sohbet edin, tartışın. Hatta metin tamamlatma yapın. Okuyun veya çocuğa okutun, sonrasında durmasını isteyin. Çocuk okuduğu/ dinlediği o bölüme kadar olan olayların ilişkisini kursun, değerlendirsin ve metnin devamını o anlatsın, metni devam ettirsin. Bu da anlamlandırma ve ilişki kurma kabiliyetini arttıracaktır. Analiz ve sentez yapmasını sağlayacaktır. Böylece küçük parçalardan büyük parçalara bağlantılar kuran beyin, anlamlandırmayı daha sağlam temellere oturtabilecektir. İyi okuyan, hızlı okuyan çocuk iyi anlar diyebiliriz o halde. Bol bol okuyarak, doğru çalışma yöntemleri ve emekle iyi okuyabilir, böylelikle daha iyi anlayabilirler. O zaman vakit kaybetmeden akıcı ve hızlı okuma çalışmalarını başlatın çocuklarınızı. Unutmayın, ağaç yaş iken eğilir.

Erken Yaşta Hızlı Okuma Alışkanlığı Kazandırma

Erken yaşlar zihnin en taze olduğu, öğrenmeye açık olunan yaşlardır. Bu yüzden hızlı okuma alışkanlığı kazanmak için de hazırbulunuşluğun olduğu dönemleri iyi değerlendirmeliyiz. Çocuklarımızda kitap okuma alışkanlığını kazandırmaya okul hayatı başladığı gibi başlamak faydalı olacaktır. Kitap okuma alışkanlığı kazandırmak için öncelikle sizlerin de bu alışkanlığı edinmiş olmanız önemlidir. Çünkü daha önce de belirttiğim gibi küçük yaş grupları söylenenden çok yapılan, gördüğü şeyleri rol model alır. Bu yüzden önce siz çocuğunuza rol model olmalısınız. Evde okuma saatiniz var mı? Yoksa hemen tüm aile bireylerin evde bulunduğu bir saat belirleyin. Ve o saati okuma saati yapın. Birlikte kitap okuyun, sonra okuduğunuz kitaplar hakkında sohbet edin. Bir kitapçıya uğrayın. Birlikte gezin, kitap seçin. Kitap kafelere gidin, orada farklı kitaplar okurken içeceğinizi için, atıştırın. Kitap okumayı sevdirin. Eminim ki siz de ona rol model olursanız çocuğun okuma alışkanlığı kazanması daha çabuk ve kolay olacaktır. Kitap okuma alışkanlığı kazandıktan sonra artık hızlı okuma, akıcı okuma ve anlayarak okuma için çalışmalar yapın. Arada bir değerlendirme yapın, okuma hızını ölçün. Çocuğun ulaşabileceği ufak hedefler koyun. Bununla ilgili okuma hızım tablosu oluşturun. Çocuğu motive edin. Yukarıda bahsettiğimiz etkinliklere ve çalışmalara erken yaştan başlayın. ‘’ Aman ne olacak, daha erken. Ortaokula geçince hızlanır. Sınav yok zaten zamanla okuması da hızlanır.’’ demeyin!

Hızlı Okuma Teknikleriyle Öğrenme Kapasitesinin Arttırılması

Hızlı ve doğru okuyan bir öğrenci daha çabuk öğrenir. Bir metni okuma süresi uzadıkça aklında tutma veya hatırlama süreci de uzayacaktır. Bu yüzden hızlı okumak önemli bir yer tutar. Küçük yaş gruplarında kısa süreli bellek uzun süreleri kapsamaz. Yavaş okuyan bir çocuk muhtemelen ikinci – üçüncü cümleye geçtiğinde okuduğu ilk cümleyi unutacaktır veya hatırlamakta zorluk çekecektir. Sürekli tekrarlama yaptığı için kafası karışacak hafızasında uçuşan heceler, tekrarlı kelimeler yer edinecektir. Fakat hızlı, akıcı ve doğru okuduğunda çocuğun daha kısa bir süre öncesini hatırlaması sizlerin de kabul edeceği üzere daha kolay olacaktır. Bir çocuğun 15 dakika önce yaptığını hatırlaması mı daha kolaydır ya da 2 dakika önce yaptığı hatırlaması mı? Daha az zaman önce yaptıklarını hatırlamaları konusunda hemfikir olduğumuzu düşünüyorum. O zaman bir çocuk 20 dakika içinde okuduğunu mu daha hızlı ve daha kapsamlı hatırlar, yoksa 2 dakika içinde okuduğunu mu? Cevap; 2 dakika içinde okuduğunu. Hatırlaması kolay olan bir yazıyı, anlatımı öğrenmesi de aynı hızda kolay olacaktır. Bu yüzden hızlı okuma öğrenme kapasitesini arttıracaktır. Hızlı Okuma çalışmaları yaparken dikkati gelişecektir, bu da öğrenmeyi kolaylaştıracaktır. Öğrencinin özgüveni gelişecek, yapabileceklerinin farkına daha çok varmaya başlayacaktır. Bu da çocuğunuzda öğrenme isteği oluşturacak. Öğrendiğini fark ettiğinde daha da çok öğrenmek isteyecek. Her insan gibi çocuklar da başarıyı tadınca her zaman o başarıya ulaşmak isteğini, hazzını yaşayacaktır. Sadece Türkçe dersinden bahsetmiyorum. Hızlı okuyan ve anlayan öğrenci Matematik dersinde de daha uzun süre zihnini yorabilecek vakte sahip olacaktır. Problemleri daha iyi analiz edecek anlayacak. Veya analiz etmek için daha uzun süre kazanmış olacak. Hızlı Okuyan öğrencinin kelime hazinesi zenginleşmiş demektir. Kelime hazinesi zenginleşen bir çocuk doğal olarak öğrenme kapasitesini de artırmış olmaz mı? Ve bahsettiğimiz yaş grubu, öğrenmeye en açık zihinsel hazırbulunuşluluğun olduğu dönemlerdeki çocuklar. Elimizde güzel bir malzeme varken onu en iyi şekilde şekillendirmeliyiz. Bu yüzden bu yazımızda üstüne basa basa ‘’ Ağaç yaş iken eğilir. ‘’ diyorum. Bir şeyleri ertelemeyin. Erken yaşta hızlı okuma tekniklerini kavratın çocuklarınıza. Göreceksiniz ki eğitim hayatı çok daha farklı bir noktaya taşınacak. Bu yüzden vakit kaybetmeyin.

Çocuklarda Göz Hareketlerini Geliştiren Hızlı Okuma Egzersizleri

Okuma göz takibi gerektiren bir eylemdir. Göz kaslarımızı geliştirmek, göz hareketleri, göz sıçramaları yapmak okumamızı hızlandıracaktır. Hızlı okumaya başlayan bir çocuk ise öğrenmeyi de daha kolay bir şekilde sağlayacaktır. Peki çocuğumuzun göz hareketlerini nasıl geliştireceğiz? Göz kaslarını daha iyi hale getirmek zor mudur? Zor değildir. Ama çalışmak, emek ve zaman gerektirir. Gelişime en açık dönemde olan bir çocuk var elimizde unutmayalım. Yeterli süre ve etkili bir çalışmayla inanın bana başaramayacakları bir şey yoktur bu grubun.

İnternet dediğimiz bir yardımcı kaynağımız var. Artık her yerde, kolaylıkla birçok bilgiye, etkinliklere ulaşabiliyoruz. Bu yüzden internette göz egzersiz videolarını, göz çalışmalarını, göz sıçrama etkinliklerini araştırıp çocuğunuza çalışmalar yaptırabilirsiniz. Bu çalışmalar çok uzun süren çalışmalar değildir. Günlük 5-6 dakikanızı ayırarak çalışabileceğiniz aktivitelerdir. O yüzden bu vakti ayıramayacak durumda olan kimse yoktur sanırım. Bu vakti siz de çocuğunuzdan esirgemeyin. Sadece interaktif çalışmalar değil, evde bile yapabileceğiniz bir sürü çalışma var. Sadece biraz araştırın. Bununla ilgili daha önceki yazılarımda örnekler sundum. https://www.hakeegitim.com/1-sinif-hizli-okuma-egzersizleri-nelerdir/ buradaki Göz Hareketlerini Geliştiren Eğlenceli Oyunlar başlığını mutlaka inceleyin. Ve zaman kaybetmeden çalışmalara başlayın. O yüzden size şimdiden eğlenceli çalışmalar diliyorum.

Hızlı Okuma ve Akademik Başarı İlişkisi

Bir önceki başlıklarımızda hızlı okumanın öğrenme kapasitesini arttırdığından bahsetmiştik. Ve bunun da akademik başarıyı geliştireceğini açıklamıştık. Hızlı okuma anlayarak okuduğumuz zaman verimli olacaktır. Burada hızlı okumayı sadece dakikadaki okuma hızı olarak düşünmek hata olacaktır. Anlayarak hızlı okumamız gerektiğini es geçmeyelim. Bu yüzden anlama çalışmalarına bol bol yer vererek Anlayarak Hızlı Okuma yetisini geliştirelim. Tekrar tekrar akademik başarıyı nasıl arttırdığını burada belirtmeyeceğim. Anlama çalışmaları için; 5N 1K yaptırmamız gerektiğini, hikaye haritası, kavram haritası çıkarmanın anlamayı geliştirme konusunda etkili olduğunu hatırlatmak istiyorum. Ayrıca deyim ve atasözleri öğreterek bunları somutlaştırmak, resmetmek de yine anlama becerilerimizi geliştirecektir. Metinle ilgili anlatımlar yapmak, özet çıkarmak, okuduğunu anlama çalışmalarına yer vermek çok önemlidir. Unutmayın hızlı okumak anlayarak gerçekleştiğinde çocuğunuzu parlatacaktır.

Ailelerin Çocukların Hızlı Okuma Becerilerini Destekleme Yolları

Çocuğunuzun ebeveyni olarak eğitim hayatındaki emeğiniz de yadsınamaz. Bu yüzden eminim ki sizler de bu süreçte evde her türlü desteği çocuğunuzdan esirgemeden ona öğretmenlik yapmaya çalışıyorsunuz. Hızlı Okuma becerilerini evde geliştirmeniz için güzel ve sistemli bir program hazırlayın. Her gün öğrencinin dinlenik olduğu, öğrenmeye hazır olduğu bir süre belirleyin. Bu süreyi Hızlı Okuma Egzersizleri, Hızlı Okuma Metinleri, Dikte, Sesli Okuma, Göz Videoları, Göz Sıçrama Çalışmaları, Aktif Görme Alanını genişletme çalıştırmalarıyla doldurun. Bunlarla ilgili çalışma taramaları yapın. İnternetten faydalanın. Çocuğun seviyesine uygun metinler üzerinden okuduğunu anlama çalışmaları yaptırın. Ailecek okuma saatleri yapın, çocuğunuza sizin yanınızda bol bol sesli okuma yaptırın. Ve rol model olun. Önceki yazılarımızı da okuyun, oradaki etkinlik ve çalışma önerilerinden faydalanın. Göreceksiniz, evdeki hazırladığınız bu program ve çalışma sayesinde çocuğunuzun hızlı okuma becerilerini geliştireceksiniz. Bu süreci olabildiğinde eğlenceli hale getirin. Motivasyon çok önemlidir. Öğrenci çalışmaya istek duymazsa maalesef ki verim alma oranı düşecektir. Çocuğunuzu iyi tanıyın, eksiklerini belirleyin ve gelişimini takip edin. Belli periyotlarla okuma hızı, anlama oranını not alın. Evi Hızlı Okuma atölyesine çevirin.

Bu yazımızda sık sık yer verdiğimiz ‘’ Ağaç yaş iken eğilir. ‘’ atasözümüzü aklınızdan çıkarmayın. Ve geç kalmayın. Sizler rol model olarak, çocuğunuza destek olun. Ağacı, büyüten geliştiren bahçıvan olun. Eviniz okuma bahçesi ve çocuğunuz o bahçede her geçen gün büyüyüp olgunlaşan bir ağaç. Unutmayın; ağaç yaş iken eğilir.